قطره باران

موضوعات و مقالات روانشناسی

قطره باران

موضوعات و مقالات روانشناسی

علم عشق: هری هارلو و طبیعت عاطفه

در خلال نیمه اوّل قرن بیستم، بسیاری از روان‌شناسان عقیده داشتند که نشان دادن عاطفه و محبت به کودکان، تنها یک حرکت احساسی است که منظور خاصی در بر ندارد.
جان‌بی‌واتسون، روان‌شناس رفتارگرا، حتی پا را از این نیز فراتر گذاشت و به پدر و مادرها هشدار داد که «هنگامی که فرزندتان را نوازش می‌کنید به یاد داشته باشید که عشق پدرانه و مادرانه، ابزار خطرناکی است.» به عقیده بسیاری از متفکران آن دوره، ابراز عاطفه به مشکلات روانی در بزرگسالی منجر می‌شود.
در آن زمان، روان‌شناسان در صدد اثبات علمی بودن رشته خود بودند. جنبش رفتارگرایی بر روان‌شناسی تسلط داشت و پژوهشگران را تشویق می‌کرد که تنها به مطالعه رفتارهای قابل مشاهده و قابل اندازه‌گیری بپردازند. امّا در این میان یک روان‌شناس آمریکایی به نام هری‌هارلو به مطالعه موضوعی علاقه‌مند شد که کمّی کردن و اندازه‌گیری آن آسان نبود: عشق.
هارلو از طریق یک سری آزمایش‌های بحث‌انگیز که در دهه 1960 انجام داد، تأثیرات قوی و نیرومند عشق را نشان داد. او با نشان دادن اثرات مخرب محرومیت از عشق مادری بر روی میمون‌های جوان، اهمیت عشق مادری را برای رشد سالم کودک آشکار کرد. آزمایش‌های هارلو با وجودی که غیراخلاقی و بیرحمانه توصیف شد امّا حقایقی را روشن ساخت که تأثیرات عمیقی بر درک ما از رشد کودک به جا گذاشت.

آزمایش مادر سیمی هارلو اظهار داشت که توجه اندکی صرف پژوهش‌های تجربی در مورد عشق شده است. «به دلیل کمبود آزمایش و پژوهش تجربی، نظریه‌هایی که از سوی روان‌شناسان، جامعه‌شناسان، انسان‌شناسان، پزشکان یا روانکاوان درباره طبیعت واقعی عاطفه ارائه شده‌اند همگی در سطح مشاهده، شهود و یا حدس و گمان باقی مانده‌اند.» (هارلو، 1958)
بسیاری از نظریه‌های موجود درباره عشق، بر این ایده تمرکز داشتند که پیوند اولیه بین مادر و فرزند، صرفاً وسیله‌ای برای به دست آوردن غذا، رفع تشنگی و جلوگیری از درد، از سوی کودک است. امّا هارلو عقیده داشت که این دیدگاه رفتاری به پیوند مادر- فرزند، ناکافی است و همه جوانب را در نظر نمی‌گیرد.
معروف‌ترین آزمایش هارلو این بود که به میمون‌های جوان بین دو «مادر» مختلف حق انتخاب می‌داد. یکی از مادران از پارچه نرمی ساخته شده بود امّا غذا نمی‌داد. مادر دیگر، از سیم ساخته شده بود امّا از یک بطری بچه‌گانه که به آن وصل بود غذا می‌داد.
هارلو میمون‌ها را چند ساعت پس از تولّد از مادران اصلی‌شان جدا کرد و گذاشت که در کنار این مادران ساختگی «رشد» یابند. آزمایش نشان داد که بچه میمون‌ها زمان بسیار بیشتری را در کنار مادر پارچه‌ای می‌گذراندند تا مادر سیمی. «این آزمایش روشن ساخت که راحتی تماس در مقایسه با شیردهی و تغذیه از اهمیت بسیار بیشتری در رشد واکنش‌های عاطفی برخوردار است.» (هارلو، 1958)

ترس، امنیت و پیوند هارلو در آزمایش بعدی خود نشان داد که بچه میمون‌ها علاوه بر راحتی و آسایش، به خاطر امنیت به سراغ مادر پارچه‌ای خود می‌روند. هارلو به بچه میمون‌ها اجازه داد تا در حضور و در غیاب مادر پارچه‌ای خود به کاوش در یک اتاق بپردازند. هنگامی که مادر پارچه‌ای حضور داشت، بچه میمون‌ها از آن به عنوان پناهگاه برای کاوش اتاق استفاه می‌کردند و به همین خاطر بسیار نزدیک به آن حرکت می‌کردند و یا اگر دور می‌شوند فوراً به کنارش برمی‌گشتند.
هنگامی که مادر پارچه‌ای از اتاق بیرون برده می‌شد اثر احساسی و شگفت‌انگیزی داشت. بچه میمون‌ها دیگر پناهگاه یا محل امنی برای کاوش در اتاق نداشتند و غالباً بی‌حرکت می‌ماندند، کِز می‌کردند، می‌لرزیدند، جیغ می‌زدند و زوزه می‌کشیدند.

تأثیر پژوهش هارلو در حالی که بسیاری از خبرگان منکر اهمیت عشق و عاطفه پدری یا مادری بودند، آزمایش‌های هارلو به طرز غیرقابل انکاری اثبات کرد که عشق برای رشد طبیعی کودک جنبه حیاتی دارد. آزمایش‌های بعدی که توسط هارلو صورت گرفت آشکار ساخت که اثرات تخریبی بلند مدّت ناشی از محرومیت از عشق و عاطفه، به درماندگی هیجانی و روانی و گاهی اوقات حتی به مرگ می‌انجامد. کارهای هارلو و نیز پژوهش‌های مهمی که توسط جان باولبی و مری آینزورث صورت گرفت به تغییرات اساسی در چگونگی رویکرد پرورشگاه‌ها، بنگاه‌های فرزندخواندگی و گروه‌های خدمات اجتماعی به مسأله مراقبت از کودکان انجامید.
با وجودی که کارهای هری هارلو اعتبار فراوانی برای او به همراه آورد و گنجینه باارزشی از پژوهش‌های مربوط به عشق، عاطفه و روابط میان فردی را به جا گذاشت امّا زندگی شخصی خود او خیلی زود فرو پاشید. پس از بیماری جانکاه همسرش، او در کام اعتیاد به الکل و در پی آن افسردگی فرو رفت و سرانجام از فرزندان خود جدا شد. همکاران هارلو غالباً او را آدمی بیرحم، متعصّب، مردم‌گریز، بدذات و طعنه‌زن، توصیف کرده‌اند. با وجود این، میراث پایدار هارلو، بر اهمیت حمایت هیجانی، عاطفه و عشق در رشد فرزندان، تأکیدی جاودانه گذاشت. 

 

منبع

"The Science of Love: Harry Harlow and the Nature of Affection", Kendra Van Wagner,
http://psychology.about.com

عشق چیست؟

با وجودی که عشق یکی از عمده‌ترین هیجانات انسان است (و بعضی‌ها حتی معتقدند که مهم‌ترین آن‌ها)، امّا در همین سال‌های اخیر بوده که به عنوان یک موضوع عــلــمــی مورد بررسی قرار گرفته است. به گفته زیگموند فروید (1910)، مطالعه عشق در گذشته به «... نویسندگان و شاعران خلاق سپرده شده بود تا به ما نشان دهند شرایط لازم برای عشق ورزیدن چیست ... در نتیجه برای علم هم چاره‌ای باقی نمانده بود جز این که به همان موضوعاتی بپردازد که هنرمندان هزاران سال بود با حل آن‌ها شادی و لذت به نوع بشر بخشیده بودند».
با وجودی که تحقیقات درباره این موضوع ظرف 20 سال گذشته به نحو چشمگیری افزایش یافته است، کشفیات اولیه درباره طبیعت و دلایل عشق، انتقادهای زیادی را برانگیخته است. در خلال دهه 1970، سناتور آمریکایی ویلیام پراکس‌مایر به سرزنش پژوهشگرانی که به مطالعه عشق روی آورده بودند پرداخت و کارهای آن‌ها را به عنوان اتلاف پول مالیات دهندگان به باد استهزاء گرفت (هاتفیلد، 2001).

ادامه مطلب ...

10 توصیه برای خواب بهتر

همه ما در برخی زمان‌ها به دلایل مختلف با مشکل خواب روبرو می‌شویم. نداشتن خواب کافی می‌تواند به افسردگی و سایر ناراحتی‌های عصبی بیانجامد. امّا جای نگرانی نیست! با انجام توصیه‌های ساده زیر می‌توانید بر مشکل خواب خود غلبه کنید.  

ادامه مطلب ...

با چشم‌هایتان بشنوید!

آیا صبح که همکارتان به اداره می‌آید، بلافاصله با دیدن او متوجه نمی‌شوید که امروز سرحال است یا نه؟ آیا هیچگونه شکی در ذهن‌تان نسبت به این مساله وجود دارد؟ ارتباطات غیرشفاهی، قوی‌ترین نوع ارتباطات است. ارتباطات غیرشفاهی، حتی بیشتر از صدا و کلمات، شما را به آنچه در ذهن فرد دیگری می‌گذرد رهنمون می‌سازد. بهترین ارتباط برقرارکنندگان کسانی هستند که از قدرت انتقال غیرشفاهی افکار و احساسات آگاهی دارند.

ادامه مطلب ...

افسردگی و اضطراب علائم سندرم روده تحریک‌پذیر را تشدید می‌کند

افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر که با افسردگی و اضطراب زندگی می‌کنند و بیشتر به پرشک مراجعه می‌کنند، نیازمند مراقبت بیشتری هستند.

دکتر شهرام آگاه، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان این مطلب اظهار کرد: سندرم روده تحریک‌پذیر مجموعه‌ای از علائم است که بیمار را درگیر می‌کند. ‌این علائم شامل اختلال در دفع مدفوع به صورت اسهال و یبوست متناوب همراه با درد شکم، نفخ که به طور دوره‌ای با درد شکم همراه است و دفع بلغم در فرد رخ می‌دهد

ادامه مطلب ...

7 راه موفقیت در تمام مراحل کاری

هرچه در کارتان باتجربه تر و متخصص تر می شوید برای رسیدن به موفقیت به علم، مهارت و استعداد نیاز دارید. 

 

ادامه مطلب ...

آنچه منجر به کاهش میل جنسی می شود

بسیاری از بیماری ها کیفیت میل جنسی را تحت تاثیر قرار می دهد و به عنوان بارزترین عوارض بیماری قابل توجه است. با توجه به این حقیقت می توان اذعان کرد که اگر دچارکاهش میل جنسی و یا هر نوع اختلال دیگر در این عملکرد هستید بهتر است به پزشک مراجعه نمایید تا دلیل اصلی آن مشخص شود. در ادامه به بعضی از مهم ترین بیماری هایی که میل جنسی را تحت تاثیر قرار می دهد اشاره می کنیم

ادامه مطلب ...

پیامدهای روابط دخترو پسر پیش از ازدواج

به طور کلی روابط باز و آزاد دو جنس مخالف پیش از ازدواج، دارای آفت‏ها و آسیب‏های روانی و اجتماعی جبران ناپذیری است. در ذیل به چند نمونه از این آسیب‏ها اشاره می‏شود:
 
از دو منظر روانشناسانه [Psychologycal] و جامعه شناسانه [Sociologycal] می‏توان به این امر پرداخت.به طور کلی روابط باز و آزاد دوجنس مخالف پیش از ازدواج، دارای آفت‏ها و آسیب‏های روانی و اجتماعی جبران ناپذیری است. در ذیل به چند نمونه از این آسیب‏ها اشاره می‏شود

ادامه مطلب ...